Unieważnienie małżeństwa i rozwód kościelny

Unieważnienie małżeństwa i rozwód kościelny

mar 18, 2016

Rozpatrywanie wniosku o unieważnienie małżeństwa uzależnione jest od przepisów regulujących, zawartych w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym. Nie należy jednakże mylić faktu unieważnienia związku małżeńskiego od popularnego rozwodu lub separacji, ponieważ stan ten okazuje się nieco odmiennym w swych konsekwencjach i restrykcjach, które spotkają dotychczasowych współmałżonków.

Małżeństwo w świetle prawa

Wyrok, na mocy którego unieważnia się związek małżeński jest konstytutywny. Oznacza to, iż do czasu, kiedy nie stanie się on prawomocnym, małżeństwo zawarte wbrew zakazom istnieje i podlega pełnej ochronie prawnej. Odrębne przepisy prawne stosuje się tutaj w zakresie wzajemnego stosunku współmałżonków do siebie, wspólnych małoletnich dzieci oraz w przypadku rozpatrywania rozdzielności majątkowej oraz obowiązku alimentacyjnego.

Przejdźmy zatem do omówienia poszczególnych przyczyn, na podstawie których można ubiegać się o sądowe unieważnienie związku małżeńskiego. Standardowo, podzielić je można na następujące grupy:

I PRZESZKODY MAŁŻEŃSKIE
– wiek poniżej 18 lat,
– całkowite ubezwłasnowolnienie jednego z małżonków,
– stwierdzona i leczona choroba psychiczna,
– bigamia lub poligamia,
– pokrewieństwo w linii prostej lub rodzeństwo,
– powinowactwo w linii prostej,
– przysposobienie partnera.

II WADY OŚWIADCZEŃ WOLI O WSTĄPIENIU W ZWIĄZEK MAŁŻEŃSKI
– brak świadomości podejmowanej decyzji,
– błędne określenie tożsamości jednego z małżonków,
– wymuszone małżeństwo, czyli innymi słowy wpływ bezprawnych gróźb jednego z małżonków lub osoby postronnej na wyrażenie woli, w przypadku, kiedy z okoliczności jednoznacznie wynika, że osoba składająca oświadczenie woli mogła się obawiać, iż jej samej lub innej osobie może grozić niebezpieczeństwo osobiste.

III NIEDOSTATKI PEŁNOMOCNICTWA UDZIELONEGO DO ZAWARCIA MAŁŻEŃSTWA
– brak zezwolenia instancji sądu na złożenie oświadczeni o wstąpieniu w związek małżeński poprzez pełnomocnika,
– nieważne pełnomocnictwo,
– pełnomocnictwo skutecznie odwołane.

Przyznanie unieważnienia małżeństwa następują zależnie od określonej przyczyny. Warto także pamiętać, iż powództwo w sprawie o unieważnienie związku małżeńskiego zawsze, zamiast jednego ze współmałżonków osobiście, może wytoczyć prokurator. Pokrewnym problemem, związanym z unieważnieniem małżeństwa jest także tak zwana konwalidacja, czyli przypadek, kiedy mamy do czynienia z zakazaną okolicznością, pozwalającą na sądowne rozwiązanie małżeństwa. Przyczyny konwalidacji są bardzo zbliżone do wyszczególnionych powyżej, jednakże sam proces w tym przypadku będzie wyglądał nieco odmiennie. Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej u źródła – pytaj prawników: http://www.kancelaria-prawnicy.pl – zapraszamy.

Na czym polega rozwód kościelny?

Rozwód kościelny znacznie różni się od znanego nam, cywilnego, orzekanego przez sąd. Ubieganie się o przyznanie nieważności małżeństwa kościelnego przestaje na szczęście być już tematem tabu, bowiem coraz częściej zaczyna się nagłaśniać ten problem. Przybliżamy zatem najważniejsze zagadnienia, związane z tym rodzajem rozwodu.

Postępowanie w przypadku ubiegania się o rozwód kościelny reguluje tak zwany Kodeks Prawa Kanonicznego Jana Pawła II, opracowany przy udziale wielu znamienitych osobistości kościoła katolickiego oraz specjalistów w zakresie prawa i ustawodawstwa.  Chociaż kościół coraz bardziej wyrozumiale podchodzi do problemów współczesnego człowieka, o rozwód kościelny nie można ubiegać się “tak po prostu”. Starać się o jego przyznanie można jednak na podstawie określonych zdarzeń i sytuacji, które miały miejsce bezpośrednio przed ślubem lub podczas wspólnego pożycia. Zawsze jednak, w przypadku kiedy kościół nie zgodzi się na unieważnienie małżeństwa, można starać się o jego prawne rozwiązanie, którego udziela określony sąd.

Rozwód kościelny umożliwia nie tylko życie w zgodzie z własnym sumieniem, ale także ponowne zawarcie sakramentu małżeństwa w rozumieniu nie tyle aktu prawne-administracyjnego, ale także stricte religijnego, ekumenicznego związku z drugim człowiekiem. W przypadku jednakże tego rodzaju rozwodu należy pamiętać, aby fakt rozwiązania związku małżeńskiego zgodny był z wolą i sumieniem obojga dotychczasowych małżonków, uznających sakrament za nieważny. Według prawa kanonicznego zasądzenie rozwodu kościelnego może nastąpić wtedy gdy:
– wystąpiły tak zwane przeszkody małżeńskie,
– wyrażenie zgody na zawarcie związku małżeńskiego było wymuszone, wadliwe lub niezgodne z wolą którejś ze stron,
– małżonkowie nie zachowali kanonicznej formy związku małżeńskiego.

Dodatkowo, rozwiązanie ślubu kościelnego może także nastąpić w przypadku, kiedy stwierdzi się niezgodność małżeństwa z jego definicją, określoną oczywiście przez prawo kanoniczne. W takim rozumieniu małżeństwo będzie nieważne, jeśli nie zawiera w sobie żadnych elementów sakralnych i religijnych, koniecznych przecież do uznania związku przez kościół katolicki. Równie ważną przesłanką, pozwalającą na dokonanie rozwodu kościelnego jest także fakt jego niedopełnienia w rozumieniu aktu fizycznego. Jednakże nawet jeśli małżonkowie współżyli ze sobą po ślubie a chcą otrzymać rozwód kościelny, mogą powołać się dodatkowo na tak zwany Przywilej Pawłowy, pozwalający w określonych sytuacjach na unieważnienie “dopełnionego” małżeństwa.

Przed podjęciem decyzji o przeprowadzeniu rozwodu kościelnego warto kilkukrotnie, dobrze się zastanowić, ponieważ na tej drodze jesteśmy nie tylko obarczeni obowiązkami prawnymi względem współmałżonka oraz ewentualnych, wspólnych i małoletnich dzieci. Kanoniczne unieważnienie małżeństwa niesie za sobą również pewne konsekwencje natury moralnej i etycznej, warto zatem przedyskutować taką ewentualność zarówno ze swoim dotychczasowym partnerem jak i duchownymi, którzy z pewnością udzielą nam pomocnej i fachowej rady.